طرح توجیهی درباره زراعت درخت صنوبر و اُکالیپتوس برای تولید چوب

طرح توجیهی درباره زراعت درخت صنوبر و اُکالیپتوس برای تولید چوب

فرمت فایل دانلودی: .docx
فرمت فایل اصلی: docx
تعداد صفحات: 13
حجم فایل: 31 کیلوبایت

طرح توجیهی درباره زراعت درخت صنوبر و اُکالیپتوس برای تولید چوب

تعداد صفحات : 13 با فرمت ورد و قابل ویرایش

 

مفهوم زراعت اساسا" برای تولید محصول با استفاده از عملیات زراعتی یا باغداری به‌کار برده می‌شود، به‌عبارت دیگر به کشت و زرع گیاهان زراعی در اراضی کشاورزی که با هدف تولید اقتصادی و انبوه در حداقل زمان انجام می‌گردد، زراعت گفته می‌شود. زراعت چوب نیز به کشت گونه‌های تند رشد درختی با استفاده از عملیات مشابه اشاره دارد که در کشور ما هم قدمت دیرینه‌ای دارد. امروزه با توجه به نیاز فزاینده به چوب، در مناطق رویشی مختلف این سرزمین، گونه‌های خاص درختی مانند صنوبر (غالبا")، توسکا، اکالیپتوس و ... با اهداف اقتصادی توسط زارعین کشت می‌شود. در مناطق رویشی هیرکانی (شمال کشور)، زاگرس، ارسباران و بخش‌های مستعد از منطقه رویشی ایران و تورانی (مناطق مرکزی) انواع صنوبرها کاشته می‌شود. در استانهای شمالی کلن‌هایی[1] از گونه‌های صنوبر (Populuseuramericana و(P. deltoidesو در استانهای خارج از شمال کلن‌هایی از سایر گونه‌های صنوبر (مانندP. albaسپیدار وکبوده و P. nigra تبریزی وشالک) زراعت می‌شود. در مناطق گرم از جمله منطقه رویشی خلیج (فارس)- عمانی و سایر مناطق گرمسیری گونه‌هایی از اکالیپتوس(Eucalyptuscamaldulensis) و حتی گونه گزشاهی(Tamarixaphylla) به عنوان زراعت چوب کشت می‌شود. با همه اینها در بحث زراعت چوب، بیش از همه، گونه‌ها و ارقام صنوبر مورد توجه می‌باشد.

صنوبر با نام علمی .Populus Spp درختی است از تیره بید (Salicaceae) و شاخص‌ترین گونه‌ آن .Populus deltoids  Marsh است که گونه‌ای جنگلی محسوب نمی‌شود ولی به دلیل تند رشدی و چوب مناسب به فراوانی کاشته شده است.

با توسعه ارقام اصلاح شده گونه‌های تند رشد و دستیابی به  سطح بالاتری از میزان تولید چوب در هکتار، پایین آمدن زمان بهره‌برداری و بالا رفتن قیمت چوب، امکان رقابت زراعت چوب با برخی کشت‌ها مهیا شده است.  اهمیت توسعه زراعت چوب از آن جهت که درحال حاضر تولید سالانه یک هکتار از جنگل‌های درحال بهره‌برداری شمال کشور 2.5 مترمکعب برآورد می‌شود (مجموع برداشت قانونی سالیانه حدود 750 هزار مترمکعب) و میزان نیاز چوب مصرفی کشور (سالیانه حدود 5 میلیون مترمکعب)، بیش از پیش بر آن افزوده می‌شود. در هرحال‌، حرکت به سوی توسعه یافتگی و تنوع تولید فرآورده‌های چوبی موجب افزایش مصرف فرآورده‌های چوبی در ایران شده و از طرف دیگر افزایش جمعیت و تقاضا، کمبود چوب را نیز روز افزون نموده است. به علاوه محدودیت‌های محیط‌ زیستی و لزوم صیانت و حفظ ذخایر جنگلی، برداشت از جنگل را (صرفاً برای استفاده و بهره‌برداری از مواد خام چوب) محدود نموده و لاجرم نیازهای مصرفی کشور یا باید از طریق واردات (که مسئله قرنطینه و خطر انتقال آفات را در پی دارد) و یا از طریق زراعت چوب تأمین گردد. قاعدتا" باید/می‌توان به گسترش زراعت چوب (کشت صنوبر)، باتوجه به ظرفیت‌های موجود تکیه‌‌کرد و با آن می‌توان به تولید سالانه بیش از 20 مترمکعب در هکتار (10 برابر متوسط تولید جنگل‌های شمال کشور) در حداقل زمان دست یافت.

لازم به ذکر است تحقیقات صنوبر نیز در کشور، از حدود سال 40 ‪پیش آغاز شد[2]. پیش از آن، از صنوبرها، تنها گونه تبریزی (Populus nigra L. var. pyramidalis  )، آن هم در مناطق غیرجلگه‌ای، حاشیه ‌آبراهه‌ها و محوطه‌های مسکونی کاشته می‌شد. در شمال کشور اما، پس از ملی شدن جنگلها و مراتع در سال ۱۳۴۱ و آنگاه با واگذاری‌ اراضی ۱۰‪ هکتاری به برخی افراد با نفوذ،‌ صنوبرکاری رونق خوبی یافت. این روند با ورود ارقام تند رشدتر صنوبر (به ویژه گونه دلتوئیدس) توسط مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور و معرفی به مردم تسریع شد. امروزه در همه جای ایران، چوب آن برای مصارف مختلف از جمله درصنایع برای ساخت نئوپان، MDF و سایر صنایع خرده چوب، کاغذسازی و همچنین در صنایع کبریت‌سازی با قطر ‪۱۵ تا ‪ ۲۵سانتی‌متر و حتی برای تهیه روکش کاربرد دارد. در مناطق روستایی برای خانه‌سازی، جعبه‌سازی و حتی سوخت نیز استفاده می‌شود و از برگ وجوانه آنها نیز برای تعلیف دام استفاده می‌شود.

به‌ هرحال ارقام وارداتی و سازگار شده صنوبر، علاوه بر رشد سریع و تولید چوب بالا، به آسانی با قلمه تکثیر می‌شوند. تحقیقات نشان داده‌اند، بیشترین تولید در هکتار صنوبر (متعلق به صنوبر دلتوئیدس) در فاصله کاشت ‪ ۳ در‪ ۳ متر، به میزان 389.5 متر مکعب، طی یک دوره ‪۱۰ساله اندازه‌گیری شده است. براساس نتایج تحقیقات مختلف، متوسط رویش سالانه این صنوبر به‪ ۳۲ مترمکعب در هکتار و میانگین قطر آن به ‪ 19.7 سانتی‌متر بالغ می‌شود. این گونه در خاک‌های آبرفتی که بافت شنی و رسی داشته باشد، بهتر رشد می‌کند.

درصنوبرکاری‌ها چنانچه بخواهند از زمین‌های آن همچنان بهره‌برداری کنند، می‌توان تا چهار سالگی، انواع صیفی‌جات و مشابه آنها را در پای نهال‌ها کاشت که علاوه بر درآمدزایی، می‌تواند به افزایش رشد صنوبر نیز کمک نماید.

اصولا زراعت صنوبر و اکالیپتوس در اراضی لب شور و کم بازده نیز مقدور میباشد باتوجه به نیاز روز افزون به چوب منبع اصلی تامین چوب کشور برای کارخانجات عظیم چوب وکاغذ.نئوپان.تولید فیبر و کارگاهای چوب بری وسایر نیازهای صنعتی وابسته به چوب در شرایط فعلی بیشتر جنگلهای شمال کشور می باشد. این در حالیست که یک سوم از 9/1 میلیون هکتار جنگلهای شمال کشور را جنگلهای مخروبه و یا نیمه مخروبه و غیرقابل بهره برداری از نظر تولید چوب تشکیل میدهند.

لذا نیاز مملکت به تولیدات چوب و فراورده های آن باتوجه به محدودیت سطح جنگلها همراه با رشد کم گونه های بومی جنگلی(3-2متر مکعب تولیدچوب سالانه درهکتار)   فشار زیادی را بر جنگلهای فوق الذکر وارد ساخته است.

بطوریکه اکنون جنگلهای شمال کشور نمی توانند هم تامین کننده احتیاجات صنایع وابسته به چوب و هم دارای مزایای یک جنگل مطلوب (وظایف زیست محیطی و حفاظتی) باشند.

امروزه بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان از جمله ایتالیا.آلمان.هلند.فرانسه.و.....درتولیدات خمیرکاغذ.نئوپان.چوب کبریت.وتخته لایه و....ازگونه های مختلف جنس صنوبر که به دلیل رشد سریع و تولید مناسب چوب جایگزین درختان پهن برگ گردیده اند استفاده می نمایند. برهمین اساس . زراعت گونه های سریع الرشت جنس صنوبر در مکانهای مناسب به لحاظ دوره کوتاه برداشت( 12تا2 سال) و تولید در واحد سطح مطلوب (60-50 مترمکعب درسال درشرایط ایده آل)میتواند بخش اعظمی از نیاز چوبی کشور خصوصا صنایع تولیدات کاغذ را تامین نماید و از این طریق فشار بر جنگلهای کشورکه به مراتب ارزشهای بیشتری از فقط تولید چوب دارد را کاهش داد.

منطقه مورد نظر از جمله مناطقی هستند برای کاشت صنوبر و اکالیپتوس مناسب میباشند مضافا" اینکه با ایجاد اشتغال و بهبود وضعیت اقتصادی روستائیان میتوان تا حد زیادی بر قطع بی رویه و غیرقانونی چوب در عرصه جنگلی که به دلیل فقر و تنگدستی انجام می گیرد فائق آمد.

هدف طرح:

زراعت صنوبر و آکالیپتوس در سطح(186936 مترمربع) از اراضی لب شور و کم بازده.

حوزه عمل طرح به منظور:

الف: بهبود درآمد روستائیان و ایجاد اشتغال.

ب: تامین چوب برای کارخانجات چوب و کاغذ.وکبریت سازی.نئوپانو...

ج: کم کردن فشار برگونه های جنگلی شمال کشور جهت تامین چوب

د: بالا بردن نفوذپذیری خاک نسبت به نزولات آسمانی وجلوگیری فرسایش وهدر رفت خاک.

هـ: آشنا نمودن روستائیان و روستاهای همجوار با منابع و مزایای زراعت صنوبر بمنظور ترویج و توسعه این زراعت در منطقه میان بند و لب شور در شمال کشور.

مکان اجرای طرح: منطقه کیدشت کلاک از اراضی لب شور

طرح توجیهی طرحی .اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی میباشد.

 

 

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.